تغذیه مناسب کودکان و شیرخواران باید قبل از بارداری مادر با تأمین تغذیه مناسب و مراقبت از مادر شروع شود و با مراقبت های تغذیه ای دوران بارداری و نهایتاً با تغذیه مناسب کودک با شیر مادر و در ادامه با تغذیه تکمیلی کودک ادامه پیدا کند. یک برنامه غذایی مناسب باید دربرگیرنده نسبت متعادلی از مواد نشاستهای، پروتئینی، چربی، ویتامینها و املاح معدنی باشد تا مفید و مؤثر واقع شود. کودک باید روزانه سه وعده غذایی سالم به همراه یک یا دو میان وعده میل کند. ازآنجاییکه سالهای ابتدایی زندگی، سرشار از کشف و یادگیری است، بهتر است که برای تغذیه کودک زیر دو سال خود، غذاهای حاوی انواع گروههای غذایی باسلیقهها و بافتهای مختلف تهیه نمایید. همچنین ضروری است که با عادت دادن کودک به رژیم غذایی سالم و پرهیز از اعمال هرگونه سختگیری در این خصوص، زمینهساز سلامت و رشد هر چهبهتر او باشید.
اصول تغذیه کودکان در همه سنین باید مراعات شود بهخصوص در سالهای اول. در سال اول زندگی، اصلیترین غذای کودک شما شیر مادر یا شیر خشک است. فرزند شما در ۱۲ ماه اول، بخش اصلی کالری موردنیازش را با خوردن شیر مادر یا شیر خشک تأمین میکند. طبق اصول تغذیه کودکان، کارشناسان تغذیه توصیه میکنند که در چهار ماه ابتدایی، حتی آب هم نباید به تغذیه روزانه کودک اضافه کرد و در فاصله چهارتا شش ماهگی هم تنها با توصیه پزشک، ترکیبات سادهای مثل لعاب برنج را به شیری که در طول روز مصرف میکند اضافه کنید.
بعد از شش ماهگی، آرامآرام طعمهای متفاوت را میچشد و این اضافه کردن مرحلهبهمرحله مواد غذایی به رژیم غذایی در طول چند ماه، زمینه را برای آشنا شدن او با طعمها فراهم میکند. در این مرحله، اصول تغذیه کودکان را مراعات کرده، عجله را کنار بگذارید و به بدن فرزندتان فرصت واکنش نشان دادن به مواد غذایی تازه را بدهید. از شش ماهگی تا یک سالگی فرزندتان برای مصرف غذا کمکی آماده میشود. اطمینان حاصل کنید که اصول تغذیه کودکان را رعایت کرده و تغذیه کودک تان هر پنج گروه اصلی غذایی زیر را در بربگیرد:
میوه و سبزیها: برای کودک انواع ویتامین، آنتیاکسیدان و فیبر موردنیازش را تأمین میکند که میتواند برای پیشگیری از بروز مشکلاتی نظیر بیماریهای قلبی و مغری مفید واقع شود.
غلات: شامل نان، ماکارونی، برنج، ذرت و جو است. این غذاها انرژی موردنیاز برای رشد و یادگیری را در اختیار کودک میگذارد.
لبنیات: شامل شیر، پنیر و ماست سرشار از کلسیم و پروتئین است که جزء اصلی غذای کودک ۱۲ ماهه شده و با توجه به رشد سریع و نیاز به انرژی زیاد، کودک میتواند در کنار شیر خشک یا شیر مادر، مصرف شیرهای پرچرب را هم آغاز کند.
غذاهای سرشار از پروتئین: شامل گوشت بدون چربی، ماهی، مرغ، تخممرغ، لوبیا، عدس و نخود است. این مواد غذایی برای رشد عضلانی کودک بسیار حائز اهمیت است. همچنین این مواد شامل ویتامینها و مواد معدنی مفید دیگری مانند آهن، روی، ویتامین B12 و امگا ۳ نیز هستند که برای رشد و یادگیری ذهنی کودک، بسیار مهم است.
آب: که باید در تغذیه کودک ۱۲ ماهه و بالاتر از آن گنجانده شود، سالمترین نوشیدنی برای کودکان است و باعث تقویت دندانها میشود. پس از شش ماهگی، نوزادان در کنار شیر مادر یا شیر خشک میتوانند آب ولرم شده مصرف کنند